blog.chemieonderdeknie.nl

Bron: De Volkskrant 8 januari 2022 Over het algemeen ontdoet men zich in Nederland van lijken door ze te begraven of te verbranden (crematie). Er zijn uiteraard meer mogelijkheden. Bijvoorbeeld worden lijken bewaard, door ze te balsemen en in doeken te wikkelen zoals bij mummies of door ze te bewaren in vloeibare stikstof (-196  o C ) tot de geneeskunde zich zo ver ontwikkeld heeft dat de lijken weer tot leven gebracht kunnen worden (zo hopen de mensen die dat bij zich laten doen).  Een techniek die door misdadigers wel eens gebruikt is, is te proberen de lijken op te lossen in zuur en dan via het riool af te voeren. Deze techniek is niet zo goed omdat lijken slechts gedeeltelijk oplossen in zuur.  Een betere techniek is het om lijken op te lossen in een oplossing van een sterke base. (Heel in het kort: Een zuur en een base zijn elkaars tegenpolen. Een zuur doet de pH dalen en een base doet de pH stijgen. Een zuur en een base reageren met elkaar en neutraliseren elkaar daarmee). De tec

  http://freebigpictures.com In de Volkskrant van 12 december 2013 en in andere media stonden alarmerende berichten over PFTBA.   Het zou een broeikasgas zijn dat 7000 keer sterker is dan CO 2  .Goede reden dus om PFTBA niet in de atmosfeer te lozen. Afgezien van het feit dat we in principe niets in de atmosfeer moeten lozen, vraag ik me af waarom al die ophef gemaakt wordt. PFTBA is niet iets speciaals wat broeikasgassen betreft. Maar eerst even dit. Wat is het voor een stof? PFTBA is een afkorting van perfluortributylamine. In de naamgeving van stoffen betekent  ‘per’ zoveel mogelijk waterstofatomen vervangen door iets anders. Hier dus zoveel mogelijk door fluoratomen. Dus het is tributylamine waar alle waterstofatomen vervangen zijn door fluoratomen. De structuurformule van PFTBA wordt daarmee: Het is een drie-dimensionaal molecuul, een N-atoom waar de drie groepen ‘onder hangen’.  De C-F binding is een goede absorbeerder van warmte-straling. (Hoe absorptie werkt is in het cursieve

   Carbid explosie in melkbus foto Ben van de Beeten Naast knallen met rotjes bestaat ook het knallen met carbid als een effectief middel om het oude jaar te verjagen.       De vuurpijlen zijn bedoeld om het nieuwe jaar te verwelkomen maar op de een of andere manier zijn we daar verward over geraakt, als ik tenminste naar de rotjes luister die tot diep in de eerste nacht van het nieuwe jaar afgestoken worden. Hoewel rotjes best interessant zijn, chemisch gezien, (zie mijn blog:  rotjes zijn chemisch gezien best interessant ) kan hetzelfde zeker ook van carbid gezegd worden en niet alleen dat, er komt bij het afsteken veel meer kijken en dat maakt het allemaal veel leuker. Carbid is een afkorting van calciumcarbide CaC 2 . Een scheikundig logische naam voor deze stof. Het behoort tot de klasse van zouten.         Een zout is een stof die gemaakt is van een metaal (Ca, calcium hier) en een niet-metaal (C, koolstof hier). In zouten wordt de naam van het niet-metaal gegeven door de naam va

  IJsberg bron:  http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Antarctic_Iceberg_18.jpg In deel 2 van deze drie-delige serie over water ( water-2: Een trendbreuk in hetPeriodiek Systeem ) heb ik het er over gehad dat ijs (een verzameling watermoleculen) en diamant (een verzameling koolstofatomen) bepaalde overeenkomsten hebben. In beide is sprake van een tetraedernetwerk: in ijs van zuurstofatomen en in diamant van koolstofatomen. De binding tussen de zuurstofatomen in ijs is de waterstofbrug. De binding tussen de koolstofatomen in diamant is de gewone C-C binding.          In een tetraedernetwerk houden de bindingen bepaalde atomen bij elkaar, maar houden die bindingen andere atomen ook uit elkaar Zo worden in een tetraedernetwerk soorten van 6 hoekige figuren gevormd. Zie bv. de structuur van diamant: Structuur van diamant          Het gevolg is dat de ruimte die een watermolecuul in ijs en een koolstofatoom in diamant inneemt in het netwerk van watermoleculen en koolstofatomen precies even

      H 2 O In mijn vorige blog (Water-1: Trends in het Periodiek Systeem)  schatte ik dat het kookpunt van water, als je alleen naar trends kijkt, rond – 75 o C  zou liggen. Aangezien water bij 100  o C kookt,  is er duidelijk sprake van een trendbreuk. Er is iets speciaals aan de hand bij water. Zoals in mijn vorige blog gezegd worden de elektronen (de ‘handen’) niet altijd gelijk verdeeld over de twee atomen die elkaar de hand geven en zo tot binding komen. Het zuurstofatoom in het watermolecuul trekt de twee handenparen (waar dus het elektron, de hand, van een waterstofatoom in zit) wat naar zich toe. De waterstofatomen zijn niet sterk genoeg om dat te voorkomen. Het gevolg is dat het zuurstofatoom wat elektrisch negatief geladen is en de waterstofatomen wat positief geladen. En aangezien plus en min elkaar aantrekken is een gedeelte (10-20%) van de bindingssterkte tussen het waterstofatoom en het zuurstofatoom in een watermolecuul deze +- aantrekking. De rest van de bindingssterkt

  Wat doen ze toch in Texas met dat kunstmest? Het is niet de eerste keer dat het daar mis ging. In 1947 kwamen honderden mensen om. In 2009 moest een hele stad ontruimd worden (gelukkig geen doden) en vorige week ging het weer mis (tot nu toe 14 doden).             Het is toch bekend dat ammoniumnitraat (NH 4 NO 3 ) een gevaarlijk stofje is? Gemengd met brandstof wordt het als explosief in de mijnbouw gebruikt. En wat vind je van Anders Breivik die heeft het in 2011 in Noorwegen gebruikt voor zijn aanslagen waarbij in totaal 77 mensen omkwamen.             Ammoniumnitraat is geschikt als kunstmest vanwege het hoge gehalte aan stikstof (N). Maar als het ontleedt dan komen er gassen vrij die voor drukopbouw zorgen (zie ook mijn blog  "Rotjes zijn erg interessant!" ). Ammoniumnitraat kan op twee manieren ontleden. De reactievergelijkingen zijn: NH 4 NO 3   → 2H 2 O +  N 2 O 2NH 4 NO 3   → 4H 2 O +  2N 2   +   O 2 Uit de vaste stof ammoniumnitraat ontstaan allemaal gassen (ook w

  Diamant op de hei? Dit jaar is het honderd jaar geleden dat mijn grootvader diamant probeerde te maken. Op de hei in Bussum. Hij had gelezen dat in de aardkorst diamant gemaakt wordt uit grafiet op plekken waar de temperatuur en druk erg hoog zijn. ‘Dat kan ik ook’, dacht hij.                Dat soort denken, daar was hij goed in. Hij had een juweel van een huis ontworpen en laten maken. Hij beweerde  dat hij de enige was die precies wist wat het wezen van licht was. Hij heeft het mij proberen uit te leggen toen ik een jaar of twaalf was maar ik begreep er toen niet veel van en daarna is er geen gelegenheid meer voor geweest. Helaas. Maar nu gaat het over zijn diamantavontuur. Diamant en grafiet zijn twee veel  voorkomende vormen waarin  koolstof voortkomt. De structuur van diamant kan je zien in het volgende plaatje.     Structuur diamant Ieder koolstofatoom is stevig gebonden aan  vier  andere koolstofatomen en zo ontstaat er een groot driedimensionaal heel regelmatig netwerk van k

  In het  Centraal Museum  in Utrecht was in 2013 een tentoonstelling over de spijkerbroek en alles wat er bij hoort. De geschiedenis gaat ver terug. Er is een schilderij van rond 1700 waar een vrouw een rok met een scheur (!) en met de typische spijkerkleur draagt. Ze laten een film uit 1903 zien, waar mannen in spijkerbroek een trein overvallen. Er is een werkplaats waar je onder begeleiding kleding kan maken van spijkerstof. En er is een professional,  Koen Tossijn , die je aan het werk kan zien in zijn atelier die hij naar de tentoonstelling heeft verkast. Al met al is het een leuke en interessante tentoonstelling. Hij is t/m 10 maart te bezoeken. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling wil ik het hebben over de kleurstof van spijkerstof. Dat is indigo. Indigo is de naam voor zowel de kleurstof zelf als die typische blauwe kleur. Het is uiteindelijk genoemd naar het plantengeslacht indigofera waar het uitgehaald werd.                Zoals zo vaak, worden dergelijke stoffen eerst i